John F. Kennedy

Ni John Fitzgerald Kennedy (Mayo 29, 1917 – Nobiembre 22, 1963), masansan a tinukoy babaen dagiti inisialna a JFK, ket maysa idi nga Amerikano a politiko a nagserbi a kas ti maika-35 a presidente ti Estados Unidos manipud idi 1961 aginggana idi napapatay idi 1963. Isu ti kaubingan a tao tapno mangala ti kinapresidente babaen ti eleksion ken ti kaubingan a presidente iti ngudo ti panagturayna.[2] Nagserbi ni Kennedy idi kangitingitan ti Nalamiis a Gubat, ken ti kaaduan a ganggannaet a pagalagadanna ket maipanggep kadagiti komunista nga estado a kas ti Kappon ti Sobiet ken Kuba. Maysa a Demokrata, ni Kennedy ket nangibagi ti Massachusetts kadagiti agpada a balay ti Kongreso ti E.U. sakbay ti panagpresidentena.

Naipasngay iti nalatak a pamilia Kennedy idiay Brookline, Massachusetts, ni Kennedy ket nagturpos idiay Unibersidad ti Harvard idi 1940 sakbay a nakikadua iti U.S. Naval Reserve iti simmaruno a tawen. Bayat ti Gubat Sangalubongan II, isu ket nangibilin kadagiti agsasaruno a bilog ti PT iti teatro ti Pasipiko. Ti pannakaisalakan ni Kennedy kalpasan ti pannakalned ti PT-109 ken ti panangispalna kadagiti padana a marino ket nagaramid kaniana a bannuar ti gubat ken nakagun-od ti Medalia ti Armada ken Marine Corps, ngem nangibati kaniana kadagiti nakaro a pannakadangran. Kalpasan ti apagbiit a panagserbina iti periodismo, ni Kennedy ket nangibagi ti maysa a klase ti mangmangged a distrito ti Boston idiay Kamara dagiti Pannakabagi ti E.U. manipud idi 1947 aginggana idi 1953. Isu ket kalpasanna ket napili iti Senado ti E.U. ken nagserbi a kas ti junior a senador para iti Massachusetts manipud idi 1953 aginggana idi 1960. Bayat nga adda iti Senado, impablaak ni Kennedy ti librona, Profiles in Courage, a nangabak iti Premio Pulitzer. Ni Kennedy ket nagtaray idi 1960 nga eleksion ti presidente. Ti kampaniana ket nakagun-od ti pigsa kalpasan dagiti immuna a naipabuya iti telebision a debate ti presidente iti pakasaritaan ti Amerika, ken isu ket nabutos a kas presidente, nga akikid a nangabak ti Republikano a kalaban a ni Richard Nixon, nga isu idi ti agdama a bise presidente. Isu ti immuna a Katoliko a nabutos a presidente.

Ti administrasion ni Kennedy ket nangiraman kadagiti nangato a tension kadagiti komunista nga estado idi Nalamiis a Gubat. Pinaaduna ti bilang dagiti mamalbalakad iti militar nga Americano idiay South Vietnam. Isu ket nangipalubos kadagiti adu nga operasion tapno mangparmek ti gobierno ti Kuba ni Fidel Castro, a mairaman ti napaay a Panagraut ti Bay of Pigs idi Abril 1961. Iti simmaruno nga Oktubre, dagiti eroplano ti espia ti E.U. ket nakaduktal kadagiti base ti missile ti Sobiet idiay Cuba; ti nagbanagan a panawen dagiti tension, a naawagan iti Krisis ti Misil ti Cuba, ket gistay nagbanag iti panagbettak ti sangalubongan a termnuklear a panagdadangadang. Isu ket nagpirma pay ti immuna a katulagan ti nuklear nga armas idi Oktubre 1963. Ni Kennedy ket nangidaulo ti pannakaipasdek ti Kuerpo ti Kappia, Alyansa para iti Panagrang-ay iti Latin Amerika, ken ti panagtultuloy ti programa ti Apollo nga addaan ti panggep a mangidisso ti maysa a tao iti Bulan. Isu ket sinuportaranna pay ti movimiento ti karbengan sibil ngem medyo naballigi laeng a nangipasa kadagiti domestiko a pagalagadanna iti Baro a Pagbeddengan.

Idi Nobiembre 22, 1963, ni Kennedy ket napapatay idiay Dallas. Ti bise presidentena, ni Lyndon B. Johnson, ket nangala ti kinapresidente idi pimmusay ni Kennedy. Ni Lee Harvey Oswald, dati nga U.S. Marine, ket naaresto gapu iti pannakapapatayna, ngem isu ket pinaltogan ken pinatay ni Jack Ruby dua nga aldaw kalpasanna. Agpada a nagkonklusion ti FBI ken ti Warren Commission a nagmaymaysa ni Oswald a nagtignay, ngem adda dagiti teoria ti panagkukumplot maipapan iti panangpapatay. Kalpasan ti ipapatay ni Kennedy, ti Kongreso ket nangipaulog kadagiti adu a singasingna, a mairaman ti Tignay ti Sibil a Karbengan ti 1964 ken ti Tignay ti Apit idi 1964. Ni Kennedy ket nangato ti ranggona kadagiti panagbutos dagiti presidente ti E.U. kadagiti historiador ken ti sapasap a publiko. Ti personal a biagna ket isu pay idi ti pokus ti dakkel a natalged nga interes kalpasan dagiti paltiing ti publiko idi tawtawen ti 1970 kadagiti napaut a sakitna iti salun-at ken dagiti ekstramarital nga affairs. Ni Kennedy ti kaudian a presidente ti E.U. a natay iti opisinana.